รูปนี้ถ่ายเมื่อเช้าเป็นแปลงวิจัยข้าวที่บ้านเรา
ต้นใหญ่ได้สักเดือนกว่าๆ แล้ว
ส่วนต้นเล็กประมาณสองอาทิตย์
พึ่งว่างย้ายมาปลูกไร้ดินเมื่อวานนี้เอง
พอดีได้พันธุ์ข้าวหอมมะลิจากญาติที่ปลูกเลี้ยงคนไร่และกินเอง
โดยนำพันธุ์ข้าวมาจากแถวอีสานบ้านลูกจ้างของเขา
น้องสาวไปขอมาปลูกในกะลามังสัก 3-4 กะละมัง
เราไปเจอเลยขอมา 1 กะละมัง
แล้วมันก็ให้ผลผลิตประมาณ 1 กำมือ
ตอนนี้ก็ทดลองปลูกในบ่อซีเมนต์ อย่างที่เห็นในรูป
การปลูกข้าวแบบนี้ ง่ายมากไม่ต้องเลอะโคลนทั้งมือและเท้า
อาจมีเลอะช่วงเดียวตอนนำกล้าข้าวมาปลูกบนโฟม
หลังจากนั้นนั่งรอผลผลิตกับดูน้ำอย่าให้แห้งเท่านั้น
วิธีการปลูกคร่าวๆ
ก็แค่นำเมล็ดข้าวที่ตากแดดให้แห้งสักระยะ
นำมาเพาะโดยแช่น้ำไว้ในที่่มืดๆ ก็ได้สัก 2-3 วัน
จะเห็นเมล็ดข้าวงอกออกมาก็นำไปโรยที่แปลงเพาะได้เลย
แปลงเพาะอาจเป็นดินปลูกต้นไม้ทั่วไป
ขอแค่ให้มีน้ำชุ่มๆ ตลอดเวลา
ให้โดนแดดไม่แรงเท่าไหร่อาทิตย์เดียวก็โตยาวเป็นคืบได้
แต่งวดนี้พอเรานำมาปลูกในบ่อซีเมนต์
เจอฝนตกหนักน้ำท่วมมิดต้นข้าว
เรากลับมาเจอ ก็คิดว่าขืนปล่อยไว้แบบนี้คงตายหมดแน่ๆ
เพราะเป็นช่วงหน้าฝน ตกทีมิดทีแบบนี้คงรอดยาก
ก็เลยคิดว่าจะปลูกแบบพืชไร้ดิน ที่เคยเห็นและได้ยินมานาน
ว่าแล้วก็นำโฟมมาเจาะเป็นช่องขนาดเท่าฝาขวดน้ำอัดลม
แล้วนำต้นข้าวที่เพาะไว้ยาวประมาณคืบ
มาใส่ตามช่องดังรูป แล้วใช้ใยแก้วกรองขี้ปลาราคาถูกๆ
ไม่กี่สิบบาทได้ผืนเบ้อเร่อ ตัดเป็นชิ้นเล็กๆ ชุบน้ำ
นำไปพันต้นข้าวแล้วยัดลงรู พอให้พยุงต้นข้าวตั้งตรงได้
ส่วนปุ๋ยตอนนี้เรากำลังใช้ปุ๋ยคอกพิสูจน์ดูผลผลิต แทนปุ๋ยเคมี
แล้วก็ดูเรื่องน้ำอย่าให้น้ำแห้ง
พอเห็นต้นสูงขึ้นก็กดให้มันจมลงไป
แช่ในน้ำสักโคนต้นแบบในรูปแค่นั้น
โดนลมแรงๆ ฝนตกหนักๆ มันก็อยู่ในสภาพที่เห็น
อันที่จริงไม่จำเป็นต้อง 1 ช่องต่อ 1 ต้นกล้าก็ได้
อาจ 3 ต้นกล้าต่อ 1 ช่องเหมือนที่ชาวนาเขาดำนาก็ได้
ยังไงก็ทรงตัวได้อยู่แล้วโดนลมไม่มีล้ม
ประมาณ 4 เดือนก็น่าจะเก็บเกี่ยวผลผลิตได้
การปลูกช่วงนี้ เป็นช่วงคัดพันธุ์ข้าว
โดยเราจะเก็บพันธุ์ต้นที่แข็งแรงโตเร็วที่สุด
และให้ผลผลิตมากที่สุด เพื่อจะนำไปขยายพันธุ์ปลูกต่อไป
กะว่างวดหน้าจะไปปลูกที่บ่อเลี้ยงปลาคาร์ฟ
จะได้ปุ๋ยจากขี้ปลา และจะช่วยขจัดสารไนเตรด
ที่เกิดจากขี้ปลาและเป็นอันตรายต่อชีวิตปลาไปในตัวด้วย
แต่ต้องหาอะไรกันรากข้างล่างไม่ให้ปลามาแทะกิน
อนาคตต่อไปพื้นที่ที่มีน้ำขังประจำจะมีราคา
ถ้าเลี้ยงปลาและปลูกพืชไร้ดินไปด้วย
ปลาที่น่าเลี้ยงเช่นปลานิลโตเร็ว ขยายพันธุ์ง่าย
ที่สระน้ำหน้าหมู่บ้านเราคนสวนเอามาเลี้ยงไม่กี่ตัว
ตอนนี้เต็มไปหมด รวมไปถึงปลาคาร์ฟ
ที่คนในหมู่บ้านเอามาปล่อยเลี้ยงรวมกันด้วย
ว่างๆ เราชอบไปให้อาหารเลี้ยงปลาที่สระนี้ประจำ
นอกเหนือจากที่เลี้ยงปลาที่บ้านเราแล้ว
ซึ่งตอนนี้ มีอ่างและกะละมังเลี้ยงปลาจะรอบบ้านแล้ว อิอิ
การปลูกพืชลอยน้ำ จะมีประโยชน์หลายอย่าง
นอกจากจะช่วยบังแดดให้ปลาแล้ว
ยังจะช่วยกำจัดสารไนเตรดจากขี้ปลาได้ด้วย
ซึ่งน้ำเลี้ยงปลานั้นเป็นปุ๋ยอย่างดี
นำไปรดต้นบอนสีแดง ใบสีแดงแจ๊ดและใบใหญ่ดีด้วย
เมื่อนำมาประยุกต์กับพื้นที่่ที่น้ำท่วมประจำ
อาจทำเป็นกระชังแทนโฟมซึ่งแพง
และอาจโดนด่าจากนักอนุรักษ์ได้
ทำคล้ายๆ แพก็ได้ งวดหน้าเราอาจจะทำกระชัง
จากขวดน้ำอัดลม 1.5 ลิตรหลายๆ อัน
ขึงด้วยตาข่ายและดามด้วยไม้
หรือวัสดุที่อยู่ได้นานๆ
ก็อาจจะแทนโฟมได้อย่างดี
การปลูกข้าวอย่างเดียวอาจนานไปกว่าจะได้ผลผลิต
อาจจำเป็นต้องปลูกพืชระยะสั้นไม่กี่สัปดาห์ก็โต
เช่น พวกผักสลัดทั้งหลาย สามารถเด็ดมากินสดๆ ได้เลย
น้ำท่วมหลายวันก็อยู่ได้ แถมยังทำอาชีพต่อไปได้
น้ำลดเอาผักไปขายได้ด้วย แต่ต้องมีเรือ
สำหรับพื้นที่กันดาร รัฐไปช่วยได้ยากๆ
น่าจะทำเรื่องพวกนี้ให้เขาเป็นเรื่องเป็นราว
ลงทุนให้นิดหน่อย ช่วยเขาได้นานตลอดไป
ไม่ต้องกลัวอดตายถ้าต้องติดน้ำท่วมนานๆ
แต่ก็ต้องมีน้ำดื่มติดไว้ด้วย
อาจทำแพแจกหรือชื้อเรือแจวไฟเบอร์แจก
ราคา 2 พัน ถึง 4 พันบาท ไม่แพงเท่าไหร่ใช้ได้หลายสิบปี
น่าจะลงทุนซื้อให้ทุกหมู่บ้าน เผื่อไว้ใช้ยามน้ำท่วมก็จะดีไม่น้อย
โดย มาหาอะไร
FfF
